Ambtseed van de skelta

Homa thine dels grietman, therma scelta hat, in that riochte stawia scel.

Hoe men de grietman van het deel, die men skelta noemt, beëdigen moet.

1. So j ford van thisse dei, vnt eft sente Jacobis dei and thine dei al, thisse lande and thisse liodum hold and enstich se, riochtis redis, riochtis riochtis, so j aller best conne jefta muge.

   Dat u voortaan vanaf deze dag tot Sint-Jacobsdag¹ en op die dag dit land en deze mensen toegedaan en behulpzaam mag zijn, met rechtvaardig woord en rechtvaardig recht, naar beste kunnen en vermogen.

2. Jef thi biscop jefta thi grewa jefta eng landis hera in or jowe Freska merka scadia jefta scenda welle iddere jefta lete, that ghi that scette mit reed and mit deed.

   Als de bisschop of de graaf of enig landsheer over uw Friese mark schade of schande wil brengen, vroeg of laat, dat u dat mag keren met raad en met daad.

3. And that j thisse strete, ther ti Fresland gheet, alle biferdie bihale wit joe fiandum and were mit tha mena lande and mit jo sellum.

   En dat u deze straten die naar Friesland leiden, alle tot vrede mag brengen en mag beschermen tegen uw vijanden en verdedigen met het hele land en met uzelf.

4. Hot so jo to clage cume ti jowe landis ware, that iit alle riuchtelike biriuchte, al vnt that ther ene gretmanne berre ti biriuchtane

   Wat tot u als aanklacht zal komen op de warf (gerechtsverzameling) van uw land, dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten, voor zover een grietman dat behoort te berechten.

5. Se hit an dada mannum, se hit an breinwondum, se hit an wtscetena agenum, se hit an thrugslaina handum, se hit an gersfalega lethum, se hit an lama lithum, se hit an thruchgunganda serum, se hit an inrewa dolgum, se hit an sinekerum, se hit an burstbrekum, se hit an benbrekum, se hit an metadolgum, se hit an minra dolgum, se hit an mara serum, an hu dena serum so hit se, that it al riuchtelike biriuchte al vn that ther ane gretmanne berre to biriuchtane.

   Zij het om dode mensen, zij het om hersenletsel, zij het om uitgestoken ogen, zij het om doorgeslagen handen, zij het om afgehouwen ledematen, zij het om verlamde ledematen, zij het om doorgaande wonden, zij het om inwendige wonden, zij het om peesdoorsnijding, zij het om borstbeenbreuk, zij het om beenbreuk, zij het om maatwonden, zij het om kleinere wonden, zij het om grotere verwondingen, om wat voor een verwonding het ook gaat, dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten, alles voor zover het een grietman behoort te berechten.

6. Se hit an husbrande, se hit an husbreke, se hit an husrawe, se hit an scacrawe, se hit an harawe, se hit an quicrawe, se hit an sciprawe, se hit an wepne, se hit an wede, fan hu dena rawe so hit se, that it al riuchtelike biriuchte.

   Zij het om huisbrand, zij het om huisbraak, zij het om huisroof, zij het om schaakroof, zij het om hooiroof, zij het om veeroof, zij het om schiproof, zij het om wapen, zij het om kleding, om welke roof het ook gaat, dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten.

7. Se hit vmbe fangnese se se (so) hit umbe wida, se hit umbe wesa, se hit umbe unjeregade kindan, se hit umbe ned mund, umbe hu dene ned so hit se, that etc.

   Zij het om gevangenschap, zij het om weduwen, zij het om wezen, zij het om minderjarige kinderen, zij het om verkrachting, om wat voor een nood het ook gaat, dat etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten.)

8. Se hit umbe dican, se hit umbe dammam, se hit umbe silan, se hit umbe silroda, se hit umbe hamreke maran, se hit umbe herwagan, se hit bannena wagan, se hit umbe hemwagan, um hu dene wagan so hit se, that etc.

   Zij het om dijken, zij het om dammen, zij het om zijlen, zij het om zijlsloten, zij het om hemriksloten, zij het om heerwegen, zij het om geboden wegen, zij het om erftoegangswegen, om wat voor een weg het ook gaat, dat etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten.)

9. Se hit vmbe gold, se hit umbe selver, se hit vmbe fiower hirnadne doc, se hit umbe grene erwe, se hit umbe standande huse, se hit umbe fiower fotade scetten, se hit umbe pan’ scilda, se hit umbe borgad goed, se hit umbe lenid goed, um hu dene scilda, so hit se, that it etc.

   Zij het om goud, zij het om zilver, zij het om vierhoekig doek, zij het om groen erfgoed, zij het om staande huizen, zij het om viervoetig vee, zij het om geldschuld, zij het om borggoed, zij het om geleend goed, om wat voor schuld het ook gaat, dat etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten.)

10. Se hit umbe mord, se hit umbe mordbrand, se hit umbe vnnamad mord, se hit umbe thine federe, se hit umbe thine scredere, se hit umbe falisca menta, se hit umbe thiuftigad goed, umb hu dene falisched so hit se, that etc.

    Zij het om moord, zij het om moordbrand, zij het om onbenoemde moord (abortus), zij het om de (munt)snijder, zij het om de (munt)vijler, zij het om valse munten, zij het om gestolen goed, om welke valsheid het ook gaat, dat etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten.)

11. Hot so jo to finde come tuisca tuira tale thine find to scethane, tha wirde ford and tha leina wrbec, also fir so hit tha riuchte naut to hendene gunge.

    Wat u ook ter vonnis komt, dat u tussen tweespraak uw vonnis weet te vinden, naar de waarheid en tegen de leugen, voor zover dit het recht niet schendt.

12. That j nene mede ne nime hor mit ther wirde ner jen ther wirde that j also dene enenga halde after worden engad a huning were uppe tha ware jefta it enge mena degum, that j etc.

    Dat u geen giften aanneemt noch voor de waarheid noch tegen de waarheid, dat u ook uw instemming houdt met de afgesproken woorden, of het nu is op de warf (gerechtsverzameling) of op enige gezamenlijke zitting, dat u etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten).

13. Jef ther amma in tha lande vrherich wille wirda, and thi grietman sinna fana onbinde, that j mit tha mena lande and mit jo sellum thine vrherega ti herega bringe.

    Als iemand in het land ongehoorzaam wil worden en de grietman zijn vaandel aanbindt, dat u met het hele land en met uzelf de ongehoorzame tot gehoorzaamheid brengt.

14. Hor so ic hit jo habbe namned, so ic hit jo nabbe naut enamned, that j etc. al vnt that ther ene grietmanne berre to riuchta ti biriuchtane.

    Wat ik hier genoemd heb en wat ik niet genoemd heb, dat u etc. (dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten), voor zover een grietman dat behoort te berechten.

15. That j that ne lete vmbe jowes selvis thochta, vmbe mannis gonste and vmbe frowa sponste, vmbe angista jowes liwes, vmbe scatha jowes godis, umbe na nene seke ther jo scathia muge, jefta frumia muge, that it al riuchtelike biriuchte and riuchte al to lica tha erma as tha rica, tha fiande asta friunde, tha liawa asta letha, tha sibba asta frameda.

    Dat u dat niet nalaat om uw eigen gedachten, om de gunst van een man en om de verlokking van een vrouw, om angst voor uw leven, om schade aan uw goed, om geen enkele zaak die u schade zou kunnen toebrengen of u tot voordeel zou kunnen zijn, dat u dat allemaal rechtvaardig zult berechten gelijk voor de armen en de rijken, de vijanden en de vrienden, de geliefden en de ellendigen, de verwanten en de vreemden.

16. That jo god also hilpe and alle sine halega, that j thine eth riuchte suore and unmenes etc.

    Dat God u hierbij mag helpen en al zijn heiligen, dat u uw eed oprecht zweert en niet meinedig, enz.

Brontekst: Codex Unia
Transcriptie: Ph. Heck, Die friesische Gerichtsverfassung und die mittelfriesischen Richtereide, in: Mittheilungen des Instituts für Österreichische Geschichtsforschung VII, Innsbruck: Wagner 1909, p. 741-784.
Vertaling en bewerking: Bouwe Brouwer