Mandamus pacem nobis et sociis nostris

1. Item¹ mandamus pacem nobis et sociis nostris, sive famulis nobiscum sinodum sacram visitantibus in exitu et reditu et in omnibus requisitis sub pena xx mercarum.

   Wij gebieden vrede voor onszelf en voor onze metgezellen, of voor de dienaren die met ons de heilige seend bezoeken, op de heenweg en op de terugweg en bij alle onderzoeken, op straffe van 20 mark.²

2. Item omnibus et singulis³ sacram sinodum visitantibus similiter pacem sub pena x mercarum aurearum.

   Aan elk en iedereen die de heilige seend bezoekt eveneens vrede, op straffe van tien mark goud.⁴

3. Item quod nullus proponat actionem civilem sub pena quinque solidorum.

   Dat niemand een civiele procedure voorstelt, op straffe van vijf schellingen.⁵

4. Item quod nullus committat insilentium vel tumultum sub pena quinque talenti.

   Dat niemand onrust of opschudding veroorzaakt, op straffe van vijf pond.⁶⁷

5. Item quod nullus viduas pupillos et orphanos vexet aut molestet in personis aut in rebus in iudicio seculari sub pena quinque mercarum.

   Dat niemand weduwen en wezen kwelt of lastig valt, in persoon of in zaken, in wereldlijk gerecht, op straffe van vijf mark.⁸

6. Item mandamus omnibus et singulis personis et curatis quibuscumque nobis subditis unicuique eorum insolidum ut provideant ecclesiis suis de legitimis⁹ et iuratis advocatis infra quindenam in mediate sequentis sub¹⁰ pena quinque mercarum.

   Wij gebieden elk en iedereen, priesters en pastores, wie dan ook onder ons gezag staat, aan elk van hen in het geheel om bij ondeugdelijkheid hun kerken te voorzien van rechtmatige en beëdigde voogden binnen de twee weken die onmiddellijk volgen, op straffe van vijf mark.

7. Item mandamus curatis et advocatis omnibus et singulis ut provideant ecclesiis suis in tectis et edificiis ceteris et ornamentis in calicibus et corporalibus et palliis altarium in missalibus et cereis et ceteris quae spectant ad ornatum divini officii et clausuris ecclesiarum in debita custodia sacramentorum¹¹ sub pena quinque solidorum ante omnium sanctorum.

   Wij gebieden pastores en voogden, elk en iedereen, hun kerken te voorzien van daken en ander bouwwerk en ornamenten, in kelken en corporalen¹² en altaarkleden, in missalen¹³ en kaarsen en overige zaken waar ze toezicht op houden voor de toerusting van de godsdienst en de clausuren van de kerken in verplichting tot bewaking van de sacramenten, op straffe van vijf schellingen voor Allerheiligen.

8. Item mandamus curatis et advocatis ut faciant nobis debitam denunciatonem in postsinodalibus nisi de licentia nostra amplior eis fuerit facta praerogatio sub pena quinque mercarum unicuique eorum in solidum.

   Wij gebieden pastores en voogden om aan ons opgave te doen van de schuld in de na-seend, tenzij er met onze toestemming aan een verdaging door hen de voorkeur werd gegeven, op straffe van vijf mark voor elk van hen in het geheel.

9. Item mandamus omnibus et singulis debitoribus ecclesiarum presbiterorum et ceterorum quorumcumque ut solvant eis ante festum omnium sanctorum sub pena solidorum nisi prolixiores¹⁴ inter se habuerint dies et conventiones.

   Wij gebieden elk en iedereen, de schuldenaars van de kerken en van de overigen, van wie dan ook, te betalen voor Allerheiligen, op straffe van schellingen, tenzij ze met elkaar langere dagen en overeenkomsten hadden.

10. Item mandamus omnibus et singulis curatis et advocatis ut solvant nobis cathedraticum secundum modum consuetum in postsinodalibus sub pena medii talenti.

    Wij gebieden elk en iedereen, pastores en voogden aan ons het cathedraticum¹⁵ te betalen op gebruikelijke wijze op de na-seend, op straffe van een half pond.

11. Item mandamus omnibus et singulis ubique per totam¹⁶ sinodum constitutis ut reficiant vias publicas ad ecclesias, fossas ecclesiarum. Et tillen et setten teutu, ante postsinodalia sub pena solidorum.

    Wij gebieden elk en iedereen overal gedurende de gehele seend volgens afspraak om te herstellen de openbare wegen naar de kerken en de sloten van de kerken. En “tillen”¹⁷ en “setten”¹⁸ (volkstaal), voor de na-seend, op straffe van schellingen.

Brontekst: Freeska Landriucht (D/Oude druk), p. 91-92.
Transcriptie, vertaling en bewerking: Bouwe Brouwer